Risale-i Nur Külliyatı’nda geçen tekellümât-ı tesbihiye kelimesi ve anlamları.
Risale-i Nur Külliyatı’nda geçen tekellümât-ı tesbihiye kelimesi ve anlamları.
“kâinattaki kudretin faaliyeti ve seyir ve seyelân-ı eşya o kadar mânidardır ki, o faaliyetle Sâni-i Hakîm envâ-ı kâinatı konuşturuyor. Güya göklerin ve zeminin müteharrik mevcutları ve hareketleri, onların o konuşmalarındaki kelimelerdir; ve taharrük ise, bir tekellümdür. Demek, faaliyetten gelen harekât ve zeval, bir tekellümât-ı tesbihiyedir. Ve kâinattaki faaliyet dahi, kâinatın ve envâının sessizce bir konuşması ve konuşturmasıdır.”
https://kulliyat.risaleinurenstitusu.org/mektubat/yirmi-dorduncu-mektub/278
Risale-i Nur Külliyatı’nda geçen tekellümât-ı tesbihiye ifadesi, Bediüzzaman Said Nursi’nin kainatta Allah’ın isim ve sıfatlarının tecellisini açıklamak için kullandığı derin kavramlardan biridir. Bu ifadeyi anlamak için kelimelerin kök ve bağlam analizine bakalım:
Tekellümât-ı Tesbihiye:
1. Tekellümât:
Tekellüm, Arapça kökenli bir kelime olup “konuşmak, söz söylemek” anlamına gelir.
Tekellümât, bu kelimenin çoğul hali olup “konuşmalar, sözler, ifadeler” anlamındadır.
2. Tesbihiye:
Tesbih, Allah’ı yüceltmek, kusur ve noksan sıfatlardan tenzih etmek anlamına gelir.
Tesbihiye, tesbihle ilgili olan, tesbih eden, Allah’ı yücelten anlamındadır.
Dolayısıyla tekellümât-ı tesbihiye, “tesbih ifadeleri, Allah’ı yüceltme konuşmaları veya sözleri” anlamına gelir.
Risale-i Nur’daki Anlam ve Bağlamı:
Bediüzzaman’a göre kâinat ve içindeki varlıklar, Allah’ın varlığına ve birliğine işaret eden bir kitap gibidir. Bu bağlamda, her bir varlık bir nevi “tesbih eden” bir dil ya da “konuşan” bir varlık gibidir.
Tekellümât-ı Tesbihiye, kâinatta her bir varlık ve olayın Allah’ın yüceliğini ve azametini ifade eden “konuşmaları” veya “hal diliyle tesbihleri” olarak yorumlanır.
Bu ifadeler, kelimeyle ifade edilen konuşmalardan ziyade, varlıkların kendi halleriyle Allah’a işaret etmeleridir. Örneğin:
Bir kuşun uçuşu, Allah’ın kudretini ve sanatını tesbih eden bir tekellümattır.
Güneşin ışık saçması, Allah’ın nur ismini ifade eden bir tesbih dilidir.
Tesbih Kavramı ve Kainatın Lisanı:
Risale-i Nur’da sıkça geçen bir tema, kâinatın her bir zerresinin Allah’ı zikrettiği ve tesbih ettiğidir. Ancak bu tesbih, insanın yaptığı gibi dille değil, yaratılış haliyle ve varlık düzeniyle gerçekleşir.
Tekellümât-ı Tesbihiye, her varlığın bu tesbihlerini birer “konuşma” olarak nitelendirir ve kâinatı bir “zikrullah meclisi” gibi tarif eder.
Örnekler:
1. Bir çiçeğin varlığı: Çiçek, güzelliği ve kokusuyla Allah’ın Cemil (güzel) ismini tesbih eder.
2. Bir arının bal yapması: Arının bal yapması, Allah’ın Rezzak (rızık veren) ve Hakim (hikmet sahibi) isimlerinin bir konuşması gibidir.
3. Bir yıldızın parlaması: Yıldız, Allah’ın Nur (aydınlatıcı) ve Aliyy (yüce) isimlerinin tesbihini temsil eder.
Sonuç:
Tekellümât-ı Tesbihiye, Risale-i Nur’da kainat kitabındaki her bir varlığın Allah’ı kendi haliyle tesbih etmesini ifade eder. Bu kavram, insanın varlıkları tefekkür etmesi ve onların diliyle Allah’ın büyüklüğünü anlaması için önemli bir anahtar niteliğindedir. Kâinatı bu gözle okumak, iman hakikatlerine derin bir yolculuk yapmayı sağlar.
